شیراز، شهر شعر و ادب، مهد تاریخ و فرهنگ ایران زمین، همواره پذیرای گردشگرانی بوده که تشنه دیدار از بناهای باشکوه و رازهای نهفته در دل تاریخ هستند. در میان این گنجینه ارزشمند، نقش رجب، یادگاری از دوران ساسانیان، همچون نگینی درخشان خودنمایی می‌کند. این نقش برجسته، با صلابت و عظمت خود، بینشی عمیق به تاریخ و هنر این سرزمین ارائه می‌دهد و بازدید از آن، تجربه‌ای بی‌نظیر و فراموش‌نشدنی را برای هر بیننده‌ای رقم می‌زند. بیایید با هم سفری کوتاه به این اثر باستانی داشته باشیم و از رمز و رازهای آن پرده برداریم.
معرفی کلی نقش رجب شیراز
نقش رجب، مجموعه‌ای از سنگ‌نگاره‌های باستانی مربوط به دوره ساسانیان است که در نزدیکی شهر شیراز، در استان فارس واقع شده است. این اثر ارزشمند در حدود ۳ کیلومتری شمال تخت جمشید و در کنار جاده شاهی باستانی قرار دارد. نقش رجب به همراه نقش رستم و تخت جمشید، یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری استان فارس محسوب می‌شود و هر ساله میزبان گردشگران داخلی و خارجی بسیاری است.
این محوطه باستانی شامل سه نقش برجسته است که هر کدام به یکی از شاهان ساسانی نسبت داده می‌شوند:
* **نقش تاج‌گذاری شاپور اول:** این نقش برجسته، بزرگ‌ترین و مهم‌ترین نقش در نقش رجب است و صحنه‌ای از تاج‌گذاری شاپور اول، دومین پادشاه ساسانی را به تصویر می‌کشد. در این نقش، شاپور اول در حال دریافت حلقه قدرت از اهورامزدا است. جزئیات این نقش بسیار دقیق و هنرمندانه کار شده است و نشان‌دهنده اوج هنر حجاری در دوره ساسانیان است.
* **نقش شاپور اول و همراهان:** در این نقش، شاپور اول به همراه خانواده و درباریان خود به تصویر کشیده شده است. این نقش نیز از ظرافت و زیبایی خاصی برخوردار است و اطلاعات ارزشمندی در مورد پوشش، آداب و رسوم دوره ساسانیان ارائه می‌دهد.
* **نقش کرتیر موبد:** این نقش برجسته، چهره کرتیر، موبد موبدان زرتشتی در دوره ساسانیان را نشان می‌دهد. کرتیر یکی از شخصیت‌های مهم و پرنفوذ در دوره ساسانی بود و نقش مهمی در ترویج دین زرتشتی و تثبیت قدرت پادشاهان ساسانی ایفا کرد. اهمیت این نقش در آن است که کتیبه‌ای به خط پهلوی ساسانی در کنار آن حک شده که شرح زندگی و فعالیت‌های کرتیر را بیان می‌کند.
اهمیت نقش رجب نه تنها به دلیل زیبایی و هنر حجاری آن، بلکه به دلیل اطلاعات ارزشمندی است که در مورد تاریخ، فرهنگ و دین دوره ساسانیان ارائه می‌دهد. این نقش برجسته‌ها، گواهی بر عظمت و شکوه امپراتوری ساسانی هستند و به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع تاریخی این دوره محسوب می‌شوند. 
راهنمای بازدید نقش رجب شیراز
بازدید از نقش رجب تجربه‌ای فراموش‌نشدنی است که شما را به قلب تاریخ ایران باستان می‌برد. برای اینکه بتوانید از این بازدید به بهترین نحو بهره‌مند شوید، به نکات زیر توجه کنید:
* **بهترین زمان بازدید:** بهترین زمان برای بازدید از نقش رجب، فصل بهار و پاییز است. در این فصول، هوا معتدل و دلپذیر است و از گرمای طاقت‌فرسای تابستان و سرمای زمستان خبری نیست.
* **مدت زمان بازدید:** برای بازدید کامل از نقش رجب و لذت بردن از زیبایی‌های آن، حداقل به ۲ تا ۳ ساعت زمان نیاز دارید.
* **لباس مناسب:** با توجه به اینکه نقش رجب در فضای باز قرار دارد، بهتر است لباس مناسب فصل و کفش راحت بپوشید. همچنین، استفاده از کلاه و عینک آفتابی در فصل تابستان ضروری است.
* **آب و خوراکی:** به همراه داشتن آب و خوراکی سبک، به ویژه در فصل‌های گرم سال، توصیه می‌شود.
* **راهنمای محلی:** اگر به تاریخ و فرهنگ ساسانیان علاقه دارید، می‌توانید از راهنمای محلی برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نقش رجب و تاریخچه آن استفاده کنید. راهنمایان محلی معمولاً اطلاعات جامع و دقیقی در مورد این اثر باستانی دارند و می‌توانند به سوالات شما پاسخ دهند.
* **عکاسی:** عکاسی در نقش رجب آزاد است، اما استفاده از فلاش ممنوع است. سعی کنید از زاویه‌های مختلف عکاسی کنید و زیبایی‌های این اثر باستانی را به تصویر بکشید.
* **احترام به اثر:** به یاد داشته باشید که نقش رجب یک اثر باستانی ارزشمند است و باید با احترام با آن برخورد شود. از لمس کردن نقش برجسته‌ها و نوشتن یادگاری روی آن‌ها خودداری کنید.
* **بازدید از مناطق اطراف:** در نزدیکی نقش رجب، جاذبه‌های گردشگری دیگری نیز وجود دارند که می‌توانید از آن‌ها نیز بازدید کنید. از جمله این جاذبه‌ها می‌توان به تخت جمشید، نقش رستم و شهر استخر اشاره کرد.
با رعایت این نکات، می‌توانید از بازدید نقش رجب تجربه‌ای لذت‌بخش و آموزنده داشته باشید. تصور کنید در مقابل این سنگ‌نگاره‌های باستانی ایستاده‌اید و به عظمت و شکوه امپراتوری ساسانی می‌اندیشید. در این لحظه، تاریخ در مقابل چشمان شما زنده می‌شود و شما را به سفری در زمان می‌برد. [تصویر 2]
آدرس دقیق، قیمت/بلیط بازدید و اطلاعات تکمیلی نقش رجب شیراز
**آدرس دقیق:** استان فارس، شهرستان مرودشت، ۳ کیلومتری شمال تخت جمشید، در کنار جاده شاهی باستانی. (نقش رجب در مسیر جاده شیراز به سمت تخت جمشید و مرودشت قرار دارد. پس از خروج از شیراز و عبور از پل خان، در مسیر به سمت تخت جمشید، تابلوی راهنمای نقش رجب را خواهید دید. این محوطه در نزدیکی جاده اصلی قرار دارد و دسترسی به آن آسان است.)
**نحوه دسترسی:**
* **حمل و نقل عمومی:** برای دسترسی به نقش رجب با استفاده از حمل و نقل عمومی، می‌توانید از شیراز سوار اتوبوس‌های مرودشت شوید. در نزدیکی نقش رجب پیاده شوید و با کمی پیاده‌روی به محوطه باستانی برسید.
* **خودرو شخصی:** با استفاده از خودرو شخصی، می‌توانید از شیراز به سمت تخت جمشید رانندگی کنید. پس از خروج از شیراز و عبور از پل خان، در مسیر به سمت تخت جمشید، تابلوی راهنمای نقش رجب را خواهید دید.
**ساعات بازدید:**
ساعات بازدید از نقش رجب معمولاً از ۸ صبح تا ۵ بعد از ظهر است. توصیه می‌شود قبل از بازدید، با اداره میراث فرهنگی شهرستان مرودشت تماس بگیرید و از ساعات دقیق بازدید و تعطیلات احتمالی مطلع شوید.
**قیمت بلیط:**
برای اطلاع از قیمت دقیق بلیط نقش رجب، به وب‌سایت رسمی سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی یا مراکز فروش بلیط در محل مراجعه کنید. قیمت بلیط بسته به فصل و شرایط ممکن است متغیر باشد. (برای اطلاع از قیمت دقیق بلیط، به وب‌سایت رسمی یا مراکز فروش مراجعه کنید.)
**اطلاعات تکمیلی:**
* وب‌سایت سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس: برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نقش رجب و سایر جاذبه‌های گردشگری استان فارس، می‌توانید به وب‌سایت رسمی سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس مراجعه کنید.
* اداره میراث فرهنگی شهرستان مرودشت: برای کسب اطلاعات دقیق‌تر در مورد نقش رجب و هماهنگی‌های لازم برای بازدید، می‌توانید با اداره میراث فرهنگی شهرستان مرودشت تماس بگیرید.
با برنامه‌ریزی دقیق و استفاده از اطلاعات ارائه شده در این راهنما، می‌توانید سفری خاطره‌انگیز و آموزنده به نقش رجب داشته باشید و از دیدن این اثر باستانی ارزشمند لذت ببرید. امیدوارم این سفر برای شما سرشار از تجربه‌های جدید و شناخت بیشتر از تاریخ و فرهنگ ایران باستان باشد.