استان آذربایجان شرقی از سمت شمال به جمهوری‌های آذربایجان و ارمنستان، از سمت غرب و جنوب غرب به استان آذربایجان غربی، از سمت شرق به استان اردبیل و از سمت جنوب شرق به استان زنجان محدود شده است. این استان دارای آب و هوای سرد کوهستانی است و به دلیل وسعت زیاد دارای آب و هوای متنوع می‌باشد. شهر تبریز در مرکز استان از شمال به کوه عینالی و از جنوب به دامنه کوه سهند و از سمت غرب به جلگه تبریز و دریاچه ارومیه محدود است.
بازار تبریز :
بازار تبریز بزرگ‌ترین و مهم‌ترین بازار سرپوشیده در سطح جهان به‌شمار می‌رود که در شهر تبریز در ایران واقع شده‌است. این بازار با مساحتی حدود یک کیلومتر مربع، بزرگ‌ترین بازار سرپوشیدهٔ جهان است. بازار تبریز در مردادماه سال ۱۳۸۹ خورشیدی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌است. این بازار در سال ۱۱۹۳ هجری قمری بر اثر زلزله با خاک یکسان شد ، اما طولی نکشید که به همت مردم شهر بازسازی شد .
میدان و کاخ شهرداری تبریز :
کاخ شهرداری تبریز یکی از بنا های زیبا ، مستحکم و دیدنی شهر تبریز است . میدان شهرداری تبریز معروف به میدان ساعت است .
ارگ تبریز :
ارگ تبریز به بازمانده‌های ایوان جنوبی ارگ علیشاه در شهر تبریز گفته‌می‌شود. بنای نخستین ارگ به سده هشتم هجری بازمی‌گردد که بنای بزرگ ناتمامی با هدف اولیه ساخت مسجد ساخته شد. ارگ تبریز ( علی شاه ) یکی از بلند ترین دیوار های تاریخی کشور و نماد شهر تبریز و یکی از بنا های تاریخی شهر تبریز است.
کلیسای استفانوس مقدس تبریز :
کلیسای استفانوس مقدس، دومین کلیسای مهم ارمنی‌های ایران است که از نظر اهمیت بعد از قره‌کلیسا قرار می‌گیرد . یکی از مناطق تاریخی و توریستی شهرستان جلفا که از جاذبه های گردشگری و چشم اندازهای زیبای طبیعی نیز برخوردار می باشد، کلیسای «سنت استپانوس» است. این بنای عظیم و دیدنی در ۱۷ کیلومتری غرب شهر جلفا ( در مسیر جاده ی مرزی جلفا- سدّ ارس ) و به فاصله ی سه کیلو متری کرانه ی جنوبی رود ارس، در آغوش گرم و با صفای کوهستان و در میان درّه ی سر سبز شام با قدمتی بیش ازهزار سال آرمیده است.
اَرَسباران یا قره داغ :
اَرَسباران یا قره داغ ناحیه کوهستانی وسیعی است در شمال استان آذربایجان شرقی، که از شمال کوه قوشا داغ در جنوب اهر تا رود ارس گسترده‌است. ارسباران یا قره داغ در شرق با شهرستان مشگین‌شهر و مغان، در جنوب با شهرستان سراب، و در غرب با شهرستان تبریز و شهرستان مرند هم‌مرز است. منطقه حفاظت شده ارسباران با وسعت 72 هكتار در كناره های جنوبی رود ارس د رشهرستان كلیبر واقع شده و به عنوان مكان ذخیره بیوسفر در یونسكو به ثبت رسیده است و از ارزش های خاص گیاهی و جانوری برخوردار است. از جمله آثار تاریخی این منطقه می توان به قلعه بابک، قلعه پشتو، قلعه جوشین، دژ قهقهه، بقعه شیخ شهاب الدین و بازار اهر اشاره کرد.
قلعه بابک کلیبر :
دژ بابک یا بَذ، بنا شده در بالای کوهی به بلندای ۲۳۰۰ متر، در نزدیک به سه کیلومتری شهر کلیبر می‌باشد. دژ در زمان ساسانیان ساخته شده. قلعه بابک به نام های « قلعه بابک » ، « دژ بابک » ، « بذ و قلعه جمهور » هم معروف است ، دژ و مقر سردار تاریخی ایران ، بابک خرم دین بوده است .
مسجد کبود تبریز :
مسجد کبود یا مسجد جهانشاه از مسجدهای تاریخی تبریز مربوط به دوران حکمرانی قراقویونلوها در قرن نهم هجری است. مادام ژان دیولافوا، مهندس راه و ساختمان و باستان‌شناس فرانسوی که همراه همسرش از سوی دولت فرانسه برای انجام کاوش‌های باستان‌شناسی به ایران سفر کرد در کتاب خود از این مسجد با نام مسجد آبی تبریز نام برده‌است
موزه آذربایجان :
موزهٔ آذربایجان یکی از مهم‌ترین موزه‌های ایران است که در شهر تبریز و در جوار مسجد کبود قرار گرفته‌است. در این موزه که به عنوان دومین موزه باستان‌شناسی ایران پس از موزه ملی ایران شناخته می‌شود، آثار تاریخی و هنری متعلق به دوران پیش از اسلام و دوران اسلامی به نمایش گذاشته شده‌اند
عمارت ایل گلی :
شاه گُلی یا ائل گُلی یکی از مهم‌ترین گردشگاه‌های شهر تبریز است که در جنوب شرق آن و در ۷ کیلومتری مرکزشهر واقع شده‌است. این مکان در زمان آق‌قویونلوها ایجاد شده و در دورهٔ صفویان گسترش یافته‌است. عمق دریاچهٔ ائل گلی۱۲ متر بوده و در محوطهٔ آن قایقرانی انجام می‌شود. ایل گلی ( شاه گلی ) از گردشگاه های زیبای تبریز است که در جنوب شرقی تبریز بر دامنه تپه ای واقع شده .
تالاب قره قشلاق
منطقه تالابی قره قشلاق دركناره های جنوب شرقی دریاچه ارومیه قرار دارد و به لحاظ شرایط خاص طبیعی زیستگاه بسیار مناسبی برای پرندگان آبزی و كنار آبزی و علف چر مانند میش و مرغ است . این تالاب به عنوان تالاب بین المللی شناخته شده است .
تالاب قوری گل
این تالاب در 40 كیلومتری غرب تبریز واقع شده و از نظر شرایط زیستگاهی برای پرندگان برای پرندگان آبزی بخصوص اردك سرسفید بسیار مناسب است و به عنوان تالاب بین المللی به ثبت رسیده است . دریاچه و آب راكد قوری گول دركنار جاده تبریز – بستان آباد در فاصله 45 كیلومتری شرق تبریز در میان ارتفاعات شرقی گردنه ی ” شبلی ” واقع شده است . این مكان به اشكال مختلف نامیده می شود ؛ مردم محل ، این مكان را ” قوری گول ” به معنی استخر خشك می نامند ، اما برخی دیگر آن را ” دوری گول ” به معنی استخر آب زلال و برخی ” قویی گول ” به معنی استخر گودال ژرف و عمیق نامیده اند . درازا و پهنای این دریاچه چهار كیلومتر در چهار كیلومتر و مساحت آن 16 كیلومتر مربع است و حداكثر عمق آن به 13 متر می رسد .
جزیره اسلامی
جزیره اسلامی در ساحل شرقی دریاچه ارومیه است . توان بسیار بالای زیستگاهی حیات وحش و مرتبط با پارك ملی این جزیره دریاچه ارومیه را از اهمیت زیست محیطی ویژه ای برخوردار كرده است .
پارك های ملی آذربایجان شرقی
جزایر استان آذربایجان شرقی محدود به دریاچه ارومیه و رودخانه ارس است .
1 – جزیره اسلامی ( شاهی ) ، 2 – جزیره قویون داغی ( كبودان ) ،3 – جزیره اشك ، 4 – جزیره آرزو ، 5 – جزیره اسپیر .
آبشار آسیاب خرابه ، جلفا
آسیاب خرابه یكی از زیباترین مناظر دیدنی آذربایجان شرقی است ، قبلاً در این محل یك باب آسیاب بادی وجود داشت كه با استفاده از این آبشار كار می كرد . اما در حال حاضر خرابه ای بیش از این آسیاب باقی نمانده است. به همین دلیل به نام آسیاب خرابه معروف شده است. این تفرجگاه در حدود 27 كیلومتری علمدار گرگر ( هادی شهر ) قرار دارد و در نوار مرزی ایران و جمهوری آذربایجان در 5 كیلومتری روستای منجن آباد در حاشیه رود ارس واقع شده است. آب این چشمه زیبا و زلال از كوه میامكی ، یكی از كوه های بلند بین منطقه دیزمار غربی ارسباران و شهرستان مرند و بخش زنوز سرچشمه می گیرد. در مظهر چشمه ی این آسیاب درختان انجیر بسیار روییده و آب به صورت آبشاری زیبا به سمت دره جریان می یابد . تمام سطوح دیواره ی آبشار پوشیده از خزه و گیاهان آبزی است و مناظر دل انگیزی را پدید آورده است .
روستای کندوان
کندوان در 50 کیلومتری جنوب غربی تبریز ؛ یکی از روستا های دهستان سهند می باشد که در 18 کیلومتری جنوب اسکو ، در دامنه سرسبز سلطان داغی واقع شده است . کندوان یکی از سه روستای صخره ای جهان است که این موجب جذابیت بی نظیر آن شده است . معماری روستای کندوان و جاری بودن زندگی مردم در قالب بافت قدیمی آن یک استثنا در دنیا به حساب می آید .
برخی پارک های تبریز :
لیست برخی نقاط طبیعی و دیدنی استان آذربایجان شرقی:
- آسیاب خرابه
- بندرشرفخانه
- ائل‌گلی
- قایا کهریز (شبستر)
- چشمه کنان (شبستر)
- باغ گلستان
- باغلارباغی
- پل پنج‌چشمه(بش گوزلی کوپی) بناب
- صخره روستای گلین‌قیه
- تفرجگاه ماهار زنوز
- صخره‌های سیلدریم زنوز
- روستای شانجان
- روستای الماس
- روستای اشتبین
- روستای کندوان
- روستای مجارشین
- آبشار پیربالا
- آبشار عیش آباد
- آبشار سرکند دیزج
- آبشار گل آخور
- غار قدمگاه
- غار هامپوئیل
- توران دره بناب
- خانه باغهای بناب
- غار قویونلار بناب
- غارچاخماخلار بناب
- منطقه گردشگری قره قشون بناب
- روستای کوهستانی توتاخانه بناب
- تالاب بین‌المللی قره قشلاق بناب
- تپه باستانی میرزاتپه_سی روستای قوریجان ملکان
- تپه ایلانلی_لار روستای قوریجان ملکان
- دشت گلین_لی_لر روستای قوریجان ملکان
- چشمه اسرار آمیز روستای پیرسقا شهر قره آغاج(منطقه حفاظت شده چاراویماق)
- پارک جنگلی و رودخانه سنگ فرش سریل ایوند
- و…………..