بهترین جاهای دیدنی استان سیستان و بلوچستان

استان سیستان و بلوچستان یکی از وسیع ترین استان های کشور ایران است که در جنوب شرقی ایران واقع شده است. سیستان و بلوچستان یکی از بخش های تاریخی ایران است. این بخش که از نظر توسعه جز محروم ترین مناطق ایران است دارای دیدنی ها و اماکن تاریخی است که کمتر مورد توجه واقع شده اند.این شهر در کرانه دریای عمان و اقیانوس هند قرار گرفته است. این سرزمین باستانی در ادوار مختلف دارای اسامی گوناگون بوده است:سیوستان، سکستان، سیستن، ماساژت، آریا پلیس، درانگیانا، زرنگ، زرنج، نیمروز یا نصف النهار، زاول، زابل و ده ها نام دیگر.

سایت برترین جاذبه ها در این مقاله سعی کرده بهترین جاذبه ها و دیدنی های تاریخی و طبیعی این استان را جمع اوری کند و توضیح مختصری برای هر کدام در نظر گرفته شود ، پس اگر قصد سفر به استان سیستان و بلوچستان و شهر زاهدان و شهرهای اطراف زاهدان دارید همراه ما باشید .

جاهای دیدنی شهر زاهدان :

شهر زاهدان که امروزه مرکز استان سیستان و بلوچستان است، سابقه چندانی ندارد. در اوایل پادشاهی فتحعلی شاه قاجار، در زاهدان چاه آبی بود که راهزنان پس از حمله به کاروان‌ها و چپاول‌ دارایی آنان، ساعتی یا شبی را در آنجا سپری می‌کردند. پیرامون این چاه جنگل‌های انبوهی از درختان تاغ و گز بود که اکنون اثری از آن نیست. در سال هزار و سی صد و پانزده هجری قمری یکی از ساکنان آن محل کاریزی در آنجا حفر کرد و آبادی کوچکی به وجود آمد که «دزد‌آب» نام گرفت چهار سال بعد، متخصصان بلژیکی که در استخدام دولت ایران بودند، جهت دایر کردن گمرک‌خانه به دزد‌آب آمدند. از این زمان، به تدریج بر وسعت و جمعیت دزدآب افزوده شد. از سال هزاروسیصد و چهارده شمسی دزدآب به زاهدان تغییر نام یافت. اولین نشانه‌های شهرنشینی با احداث خط آهن از کویته پاکستان به زاهدان پدیدار شد و با توسعه‌های بعدی، زاهدان امروزی به مرکز استان تبدیل شد. زاهدان شهر جدید الاحداثی است که بر سر راه کرمان به مشهد، کرمان به چابهار و نزدیک مرز پاکستان و افغانستان واقع شده است.

خانه ابویی زاهدان در سال ۱۳۱۱ هجری شمسی توسط استاد محمودی (معمار یزدی)  ساخته شده است

حتما سری به بازار رسولی یا همان چهار راه رسولی بزنید مطمئن باشید، این بازار یکی از بزرگ ترین جمعه بازار های مدرن دنیا است. دوستداران آثار تاریخی بازدید از  بازارچه سرپوش، ساختمان های قدیمی پست (موزه پست) ، نخستین ساختمان دادگستری، خانه ابویی در خیابان شریعتی ،گمرک و اداره پست شهرمیرجاوه را فراموش نکنند.

جاذبه‌های دیدنی زاهدان :

قلعه سام، قلعه تیمور، کاروانسرای رباط شورگز، کوه ملک سیاه، کوه‌های بسیستان، رودخانه سیانجان (تلخ آب)، دشت سیستان، دشت لوت، دریاچه سه دریا، مسجد شاه ‌علی [آشنایی با مساجد]، زیارتگاه ملک سیاه

جاهای دیدنی شهر زابل :

اگر تصمیم دارید که از زاهدان به سمت زابل حرکت کنید می بایست فاصله ای معادل ۲۱۵ کیلومتر را طی کنید اما پیمودن این مسافت ارزش دیدار از نخستین چشم مصنوعی دنیا  و تمدن ۵ هزار ساله شهر سوخته را دارد.

شهر باستانی 5 هزار ساله زابل :

شهر سوخته سیستان و بلوچستان قدمت اش به 3200 سال قبل از میلاد مسیح باز می گردد. شهر سوخته در سیستان با قدمتی ۵ هزار ساله قادر است با نمونه های عینی و موجود شما را تا عصر مفرغ به گذشته بازگرداند. مجتمع توریستی شهر سوخته محل مناسبی برای استراحت شما و خانواده است .توقف در این مکان به شما امکان می دهد تا از موزه شهر سوخته بازدید کنید و از آثار به جای مانده انسان های ۵ هزار سال پیش که در زیر پای شما در این موزه  به نمایش گذاشته شده اند عکس بگیرید.

کوه خواجه (کوه) زاهدان :

قلعه رستم، در ۷۰ کیلومتری جنوب غربی شهرستان زابل قرار دارد .این شهرستان در قدیم سیستان و نیمروز خوانده می‌شد. محلی که امروزه زابل نامیده می‌شود، پیش از این زمین‌هایی با تپه‌هایی از ماسه‌های روان و رسوبات دریایی بود که قسمتی از آن در مسیر رودخانه قرار داشت. با کم شدن آب رودخانه بر وسعت خشکی‌های اطراف آن افزوده شد و با اتصال این منطقه به روستای حسین‌آباد، آبادی بزرگی تشکیل گردید.بعدها تأسیس پادگان نظامی بر اهمیت آن افزود در سال هزار و سیصد و چهارده شمسی بر طبق تصویب هیأت وزیران، آن آبادی را زابل نامیدند و در سال هزار و سیصد و شانزده شمسی به مرکز سیستان تبدیل شد. از ارتفاعات مهم این شهرستان کوه خواجه یا رستم است که در غرب قرار دارد. در برابر این کوه تصویری از رستم پهلوان که گرزی دو سر در دست دارد نقش بسته است. در دامنه‌های جنوبی آن نیز ویرانه بناهای منسوب به دوره اشکانیان به جا مانده که در زمان خود بسیار با شکوه بوده است. زابل امروزی شهری نسبتاً‌ توسعه یافته و مجهز به انواع خدمات مورد نیاز جامعه شهری است.

جاذبه‌ های دیدنی زابل :

میل قاسم‌آباد، شهر سوخته، شهر باستانی زرنج، زاهدان کهنه، تپه غلامان، آتشکده کرکوی، رودخانه هیرمند و چاه نیمه، قلعه ساسانی کوه خواجه، منطقه حفاظت‌شده هامون

جاهای دیدنی بندر چابهار :

چابهار جنوبی‌‌ترین شهر استان است که در فاصله هفتصد و شصت و یک کیلومتری زاهدان قرار دارد. این شهر در زمان‌های قدیم «بندر تیس» نام داشت که در حال حاضر خرابه‌های آن در نه کیلومتری چابهار امروزی به جا مانده است. بندر تیس در آن ایام اهمیت و اعتبار فراوان داشت و یکی از مراکز مهم تجاری کرانه‌های دریای عمان بود. بندر چابهار در گذشته‌های دور در تجارت خارجی ایران اهمیت وافری داشت، ولی در قرن گذشته در اثر کم‌توجهی از رونق آن کاسته شد. در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی به علل مختلف از جمله شرایط جنگی، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت. بندر امروزی چابهار اهمیت سوق‌الجیشی دارد و در حال حاضر یکی از مناطق آزاد تجاری کشور محسوب می‌شود. چابهار آب و هوایی بهاری و گرم دارد. حتی در فصل زمستان نیز کشت انواع محصولات کشاورزی ممکن است. ‎

 فواره های گِلی ( گِل افشان ) چابهار :

درشمال غرب چابهار در زمینی مسطح دو تپه کوچک گلفشان ویک تپه بزرگ به ارتفاع 50 متر وجود دارد.گلفشان کنارک مهمترین گلفشان ناحیه کرانه بلوچستان است. این اثر طی یک پدیده مرفولوژیکی ایجاد شده که بیانگر فعالیتهای تکتو نیکی منطقه است.گل خروجی از این تپه به رنگ خاکستری فشرده و سرد از جنس رس و مارن به همراه گاز می باشد و هنگام خروج گل از ترکیدن حباب صدایی شنیده می شود.

گلافشان یکی از شگفت انگیز ترین پدیده های سیستان و بلوچستان است. سه گل افشان این منطقه در «دشت کهیر» واقع شده که دوتای آن ها به شکل تپه و دیگری به شکل آتشفشان است.

ناف دریا چابهار :

مردم محلی به این نوع پدیده ناف دریا یا بولوبولو می گویند. در هنگام فعالیت گل افشان ها صداهایی شبیه شلیک تفنگ به گوش می رسد. ارتفاع گل افشان های چابهار یا گل فشان تنگ، حدودا20 متر و قطر دهانه آن 12 متر است. بعضی گل افشان ها از دامنه های خود نیز گل متصاعد می کنند اما گل افشان تنگ تنها از دهانه خود این عمل را انجام می دهد.

ساحل صخره ای (دریای بزرگ) چابهار :

در این ساحل پدیده موج فشان را می توان دید. در فصل مرداد و مصادف با وزش بادهای موسمی ارتفاع این امواج به 15 متر می رسد.

روستای تیس چابهار :

روستای تیس با قدمتی حداقل 2300 ساله در دوران هخامنشیان از بندر های مهم ایران در دریای مکران بود. این روستا در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد و درناحیه ای کوهپایه ای در شمال غربی چابهار واقع شده است.

قبرستان جن ها چابهار :

در روستا تیس مقبره‎های جنانی گچ که به باور محلی ها محل سکونت جن ها بوده و «پیل بند» و «غارهای بان مسیتی» و نقاشی های عجیب و غریب آن، دیدنی است. چاه باستانی «تیس کوپان» و گورهای مرموز «تپه نهادی» هم از دیگر جاذبه های گردشگری این منطقه است.

جاذبه‌های دیدنی چابهار:

رودخانه باهوکلات، روستای تیس، منطقه حفاظت‌شده باهوکلات (گاندو)

جاهای دیدنی ایرانشهر :

در شهرستان ایرانشهر می توانید یک سفر توریستی و قلعه گردی را به معنای واقعی تجربه کنید. «قلعه ناصری»  بازمانده از دوره  قاجاریه ، «قلعه بمپور» با قدمتی از دوره ساسانی ، «قلعه دامن» ، «قلعه پیشین» ( دوره اسلامی )، «قلعه چهل دختر»، «قلعه سرباز» ( دوره اسلامی ) و  «قلعه اسپیدژ» واقع در مسیر بزمان- دلگان  به عنوان آثار تاریخی به جای مانده از گذشته است که حکایت از شکوه و عظمت در بلوچستان ایران را دارد.

قلعه ناصری در شهری به همین نام در استان سیستان و بلوچستان واقع است این شهر در قسمت مرکزی بلوچستان در فاصله سیصد و شصت و پنج کیلومتری زاهدان واقع شده است. ایرانشهر یکی از شهرهای قدیمی ایران است که قبلاً فهره یا فهرج نامیده می‌شد. در «اوستا» از این شهر به نام «پهله» یا «پهره» نام برده شده است. معرب این دو کلمه فهره به معنای شهر بزرگ است که نشان می‌دهد این مکان در قدیم مرکزیت داشته و یکی از بزرگترین شهرهای بلوچستان و ایران بوده است. به همین جهت آن را همواره با پسوند شهر ذکر کرده‌اند. ایرانشهر در زمان حمله اسکندر، منطقه‌ای آباد و سرسبز بود و مورخین ایرانی نوشته‌اند که اگر آب و علف و خرمای پهرگ به داد قشون اسکندر نرسیده بود حتی کسی زنده باقی نمی‌ماند. در زمان ناصر‌الدین شاه قاجار، والی بلوچستان به دلیل آب و هوای خوب این منطقه قلعه‌هایی در آن ایجاد کرد. ایرانشهر با توجه به قدمت تاریخی و گسترش تدریجی به نمونه‌ای از شهر معاصر تبدیل شده است.

جاذبه‌های دیدنی ایرانشهر :

قلعه ایرانشهر، قلعه بمپور، قلعه سرباز، کوه بزمان، کوههای بلوچستان، دره سرسبز، رودخانه بمپور، رودخانه کارواندار، رودخانه رایج، چشمه هودیان، چشمه کنتی، چشمه پوزه باغ، چشمه تنگ، چشمه مکسان، چشمه تشت، چشمه جمشید، چشمه اسپیدز، چشمه پاک، چشمه بزمان 1، چشمه بزمان 2، چشمه کتوکان، روستای چانف، ناحیه بمپور، هامون جازموریان، منطقه حفاظت شده بزمان

جاهای دیدنی شهر قصرقند ( شهر نیشکر ) :

قصرقند در زمان گذشته به گنداوگ معروف بود و به مرور زمان به گنج آور تغییر نام داد. در زمان هجوم پرتغالی ها، کشت نیشکر رواج یافت. از آنجایی که نیشکر ماده اولیه تولید شکر بوده نام گنج آور به قصرقند تبدیل شده است.

جاهای دیدنی شهر خاش :

خاش امروزی در نزدیکی شهر قدیمی خاش قرار دارد که تاریخ پیدایش آن به پیش از حکومت نادر می‌رسد. این شهر تا قبل از نادرشاه به علت ناامنی و آمد و شد راهزنان و یاغیان چندان اعتبار نداشت.نادرشاه ضمن سرکوب راهزنان، این منطقه را امن کرد و «میربای‌خان»‌ را به حکومت آنجا فرستاد. میربای‌خان در میان آبادی قلعه‌ای ساخت و در عمران و آبادانی خاش کوشش‌ها کرد. پس از کشته شدن نادرشاه، انگلیسی‌ها موقع را مغتنم شمرده و به منطقه خاش وارد شدند و بناهایی در آنجا ایجاد کردند. در همین زمان سردار «ایدوخان» رئیس «طایفه ریگی»‌ بر آنجا تسلط پیدا کرد و قلعه‌های دیگری به نام‌های حیدرآباد و ناصری بنا کرد. بدین ترتیب خاش رو به ‌توسعه و‌ آبادانی گذاشت و از شکل یک روستا خارج شد و آرام آرام سیمای شهری به خود گرفت.

جاذبه‌های دیدنی خاش :

برج لار، قله تفتان، قله چهل تن، چشمه اسکل آباد، چشمه جم چین، قنات کوکلو، چشمه آمنی، چشمه دوشینگ، چشمه برآب، چشمه تفتان، چشمه برآبک، چشمه زنگ، چشمه مرغاب، چشمه ترشاب، چشمه گنج امین، هامون گابی، دریاچه والان

جاهای دیدنی شهر سراوان :

سراوان شرقی‌ترین شهر استان سیستان و بلوچستان است که با مرکز استان 352 کیلومتر فاصله دارد. بسیاری از روستاهای اطراف سراوان خاک رس مرغوبی دارد که با بهره‌برداری از آن، کوزه‌گری و سفال‌سازی بویژه در ناحیه گلیپورگان رونق یافته است آثار به دست آمده در سراوان نشان می‌دهد که این شهرستان سابقه تاریخی و تمدن بسیار کهنی دارد. قبل از سال 1305 شمسی نام این محل «شستون» بود که به ‌تدریج بر وسعت آن افزوده شد و به سراوان معروف گردید.

جاذبه‌های دیدنی سراوان:

کوه سلیمان، رودخانه ماشکل (ماکشید)، هامون ماشکل، قلعه جانی (کوشان قدیم)

جاهای دیدنی شهر نیک‌شهر:

شهرستان نیک‌شهر که در سالهای اخیر به شهرستان مستقلی تبدیل شده، قبلاً در محدوده شهرستان ایرانشهر قرار داشت. نیک‌شهر موقعیت طبیعی و جغرافیایی جالب توجهی دارد و مرکبات آن بسیار مشهور است. پیشینه تاریخی نیک شهر با تاریخ ایرانشهر پیوند خورده است.

قلعه قدیمی چهل دختر از آثار تاریخی مهم نیک‌شهر است.از دیگر مراکز دیدنی و باستانی شهر می توان به رودخانه کاجو، رودخانه‌کهیر و روستای بوگ اشاره کرد.

دریاچه هامون زاهدان :

دریاچه هامون سومین دریاچه بزرگ ایران پس از دریاچه خزر و دریاچه ارومیه است. این دریاچه از سه دریاچه کوچک تشکیل شده است که در زمان وفور آب به هم متصل می شوند و دریاچه هامون را تشکیل می دهند.

این دریاچه از سه دریاچه کوچک به نام های هامون پوزک، هامون صابری، و هامون هیرمند تشکیل شده که در زمان وفور آب به هم متصل می شوند و دریاچه اصلی هامون رو تشکیل می دهند که بزرگ ترین پهنه آب های شیرین سیستان است و نقش اساسی در زندگی مردم منطقه دارد، علاوه بر اثرات مثبت طبیعی، اقتصادی واجتماعی آن، در دین زرتشت نیز تقدس خاصی دارد. با توجه به خشکسالی های ۱۵ ساله و بسته شدن آب ورودی از سمت کشور افغانستان و پرداخت نکردن حق آب دریاچه از طرف افغانستان، دریاچه هامون هم اکنون کاملا خشک شده و هیچ آثاری از حیات در آن یافت نمی ششود.

کوه تفتان زاهدان :

روستای زیبای تمین  :

روستای تمین در جنوب غربی شهر میر جاوه، منطقه ای زیبا و سرسبز  است که در قسمت شمالی قله تفتان قرار دارد. در این روستا میوه های مختلف به عمل می آید که عبارتند از: انجیر، عناب، سیب، انگوروتوت. این روستا به سه قسمت تقسیم می شود که شامل تمین بالا ، تمین مرکزی ، تمین پایین است.

 

 

گونه نایاب جانوری (تمساح پوزه کوتاه) :

 

این جانور از رسته کروکودیل ها است که میلیونها سال قبل می زیسته اند.در ایران تنها ناحیه زیست این گونه ،منطقه حفاظت شده باهو کلات در جنوب استان می باشد و مردم محلی به ان گاندو می گویند. این جانور بسیار محتاط بوده و به ندرت می توان اورا مشاهده کرد  واغلب،شبها به شکار می رود. غذای عمده تمساح را ماهیها و پرندگان و پستانداران اطراف رودخانه تشکیل می دهد.

غارهای سه گانه  سیستان و بلوچستان:

در دامنه کوه شهبازبند، حدود 25 متر بالا تر از سطح زمین، دو غار مصنوعی و یک غار طبیعی در کنار هم قرار دارند که این سه غار را مردم بومی «بان مسیتی» می گویند. در زبان بلوچی، «بان» مرد صالح و خداپرست و تارک دنیا و «مسیتی» معبد و پرستشگاه خوانده می شود. روی دیوارهای سه طرف گنبد، با جوهر قرمز و بنفش، خطوط و علاماتی نقش بسته که بیشتر به خط «گجراتی» و خطوط هندی شباهت دارد.