استان چهارمحال و بختیاری یکی از استان‌های کشور ایران است. مرکز این استان شهرکرد است. استان چهارمحال و بختیاری از جمله مناطق كوهستانی فلات مرکزی ایران محسوب می‌شود. نام “چهارمحال و بختیاری” اشاره به دو بخش چهارمحال و منطقهٔ بختیاری دارد. چهارمحال بخشی روستانشین میان اصفهان و منطقهٔ بختیاری بود. محال جمع مکسر کلمه محل به معنی ناحیه و مکان است و چهار محال یعنی چهار ناحیه که عبارت بودند از: لار، کیار، میزدج و گندمان. منطقه بختیاری نیز که از دیر باز کوچ گاه ایل بزرگ یختیاری بوده و هست، هم اکنون شامل شهرستانهای کوهرنگ، فارسان، اردل و لردگان می‌باشد.
1- جاهای دیدنی اردل
اگر بخواهیم لیست وار جاذبه های شهرستان اردل را به صورت خلاصه دربیاوریم عبارت اند از : آبشار دره عشق، آبشار کردی سبزکوه، تالاب سولقان، چشمه سرخون، چشمه سراب، چشمه شلیل، چشمه مولا، چشمه باغ رستم، منطقه حفاظت شده سبزکوه ، پل خداآفرین،سنگ نوشته های مشروطیت ده چشمه، کاروانسرای شلیل چهار و بختیاریان، طاق های سنگی خان اوی جونقان، کاخ قلعه سردار اسعد دوم بختیاری جونقان
آبشار دره عشق اردل :
آبشار دره عشق در منطقه مشایخ شهرستان اردل مجاور روستای دره عشق قرار دارد . این آبشار یکصد متر ارتفاع دارد و در کنار این آبشار رود کارون به آرامی جاری است.
آدرس : دره عشق در منطقه مشايخ (شهرستان اردل) در فاصله ۱۱۰ كيلومتري شهركرد قرار دارد.
2- جاهای دیدنی لردگان
لیست جاذبه های شهرستان لردگان عبارتند از : آبشار آتشگاه، بوستان جنگلی پروز، چشمه برم، چشمه سندگان، منطقه جنگلی بازفت، منطقه حفاظت شده سبزکوه ، پل کره بس در محور بروجن – لردگان، پل بارز، پل ارمند
آبشار آتشگاه لردگان:
این آبشار در یكصد و نود كیلومتری شهركرد و چهل كیلومتری شهر لردگان بعد از روستای میلاس و سردشت در دره ای به طول دو كیلومتر در بالادست روستای كوچك آتشگاه قرار گرفته است . روستای آتشگاه دره ای تنگ و زیبا با خصوصیات بکر و طبیعی است در میان دره نهر خروشانی جاری است و سنگهای آهکی و گچی و درختان کهن سال گردو و چنار و بلوط و زبان گنجشک پیرامون آنرا فرا گرفته مسیر این آبشار از سرچشمه تا اتصال به رود خانه خرسان و را فضای سرسبز و بی نظیری از انواع درختان و گیاهان جنگلی فرا گرفته است . شیب زیاد و پستی و بلندی های دره بطول 3 کیلو متر ، آبشار های متعدد كوچك و بزرگی را ایجاد كرده است که در فاصله 200 متری 2 آبشار بزرگ خود نمایی می کنند .
پارک جنگلی پروز لردگان :
در 50 كیلومتری لردگان، گردشگاه زیبای پروز با طبیعت بهشتی خود در امتداد دره ای سرسبز قرار گرفته است. فضای دنج و خلوت، سایه سار درختان بلند و قد كشیده این پارك، چشمه های زلال متعدد، به علاوه شالیزارهای پراكنده و درختان جنگلی اطراف، تصویری زیبا از طبیعت خداوندی را جلو چشم هر بیننده ای به نمایش می گذارد.
چشمه برم لردگان :
این چشمه در وسط شهر لردگان و در کنار بقایای شهر تاریخی لردگان قرار دارد. چشمه ای است مصفا و مظهر حیات شهر لردگان و روستاهای همجوار می باشد. در حاشیه این چشمه امکانات رفاهی، توسط شهرداری مستقر شده است.
3- جاهای دیدنی چلگرد
لیست جاهای دیدنی کوهرنگ ( چلگرد ) : تونل کوهرنگ، سنگ نوشته های مشروطیت ، آبشار دره عشق، پیست اسکی چالگرد، چشمه کوهرنگ، چشمه دیمه
چشمه دیمه چلگرد:
چشمه دیمه در منطقه کوهرنگ در مجاورت روستایی به همین نام که اهالی آنرا به کیکاووس از قهرمانان شاهنامه نسبت می دهند قرار دارد این چشمه سر چشمه ی اصلی زاینده رود قبل ازایجاد تونل های کوهرنگ و در 12 کیلو متری چلگرد در مجاورت روستای دیمه واقع شده و تا مرکز استان 85 کیلو متر فاصله دارد آب این چشمه از گوارا ترین آبهای جهان است و خواص درمانی نیز دارد. این مکان به دلیل دارا بودن فضاهای سرسبز و خرم و راه دسترسی آسفالته و سرویس بهداشتی و سکوی نشیمن اطراف خود از دیر باز به عنوان یکی از تجمع گاه های ایلات و عشایر بختیاری و گردشگران شناخته شده است . مناظر زیبا و چشمگیر و فضاسازی اطراف چشمه ، این مکان را در ردیف زیباترین گردشگاههای شهرستان کوهرنگ قرار داده است.
آبشار تونل کوهرنگ:
این تونل در سال 1322 جهت انتقال قسمتی از آب چشمه کوهرنگ و چشمه های مجاور به زاینده رود در چلگرد ساخته شد. در دوران صفویان تلاش برای ایجاد شکاف در کوه کارکنان وانتقال آب راه به جایی نبرد . آثار این تلاش و شکاف هنوز بر پیکره ی کوه کارکنان پیداست.
غار یخی چما:
در فاصله 25 كیلومتری چلگرد در نزدیكی روستای شیخ علیخان، یكی از نادرترین و اعجاب انگیزترین غارهای منطقه به نام غار یخی چما با قندیل های فراوان یخی واقع شده است. از زیر یخ های این غار، چشمه ای با آب سرد در جریان است كه نهایتا به سد كوهرنگ می ریزد. قرار گرفتن در دره های عمیق و انباشت حجم برف های چندین ساله در این مكان سبب شده قندیل های یخ و توده های عظیم برف به صورت دائمی و در تمام فصول سال باقی بمانند. سفری هیجان انگیز به غار یخی چلگرد غار یخی چما یکی از اعجاب‌انگیزترین غارهای استان چهارمحال و بختیاری به شمار می‌رود.
آدرس : مجاور روستای شیخ علیخان و در فاصله ۲۵ کیلومتری چلگرد از توابع بخش مرکزی شهرستان کوهرنگ
پیست اسکی چلگرد:
این پیست یکی از شناخته شده ترین پیست های اسکی واقع در منطقه زاگرس است . این پیست در شهر چلگرد در مجاورت تونل اول کوهرنگ در قسمت شرقی کوه کارکنان قرار گرفته است و طول آن حدود 800 متر با شیب 20% می باشد . این پیست دارای سه محوطه ی تفکیک شده جهت خانواده،آقایان و خانمها بوده و به دلیل طولانی بودن فصل سرما اکثر روز ها در تمام فصل زمستان قابل استفاده است.
دشت لاله های واژگون چلگرد:
این دشت زیر پوششی رنگارنگ از لاله های سرخ رنگ و واژگون در 12 کیلو متری چلگرد و در نزدیکی روستای بنواستکی کوهرنگ قرار گرفته است . هوای لطیف و پوشش گیاهی بسیار غنی و ارزشمند آن چشم دل هر بیننده ای را می نوازد.
آبشار شیخ علیخان چلگرد
آبشار شیخ علیخان یکی از زیباترین آبشارهای استان چهارمحال و بختیاری می‌باشد که در نزدیکی روستای سراقا سید در شهرستان کوهرنگ –چلگرد و در ۱۰۵ کیلومتری شهرکرد (مرکز استان) قرار دارد.برای رسیدن به این آبشار زیبا ابتدا از شهرکرد به سمت سورشجان و از آنجا به سمت فارسان بروید. سپس جاده فارسان به سمت چلگرد را ادامه داده و بعد از شهر چلگرد به سمت روستای زیبای سر آقا سید و آبشار شیخ علی خان بروید.آبشار شیخ علیخان بر خلاف زیبایی های بی نظیرش، هنوز برای گردشگرانی که برای اولین بار از جاذبه های کوهرنگ بازدید می کنند ناشناخته مانده است. فصل بهار بهترین فصل برای دیدن این آبشار به حساب می آید اما فصل زمستان و هنگامی که آبشار از سرما یخ می زدند نیز جذابیت خاصی دارد.
4-جاهای دیدنی شهر کرد
لیست جاذبه های شهرکرد : دریاچه شلمزار، دشت لاله های واژگون، چشمه مایک یا سورشجان، چشمه زنه یا هفشجان، چشمه زاغی یا سورک، گرداب بن، منطقه گردشگری بابا زکی، منطقه حفاظت شده تنگ صیاد، منطقه شکار ممنوع شیدا ،اتاق آینه، پل زمان خان، سقاخانه باب میرزا، سنگ نوشته های مشروطیت، خانه ستوده، حمام درب امام زاده، قلعه های اسعدیه چلچله، قلعه دزک، قلعه جونقان، قلعه آزاده چالشتر، کاخ قلعه سردار جنگل سورک، مسجد جامع چالشتر ، موزه مردم شناسی و باستان شناسی. پارک لاله و پارک تهلیجان نیز از جاذبه‌های گردشگری شهرستان شهرکرد است که به علت فراهم بودن زیرساخت‌ها و فضای سرسبز سالانه گردشگران فراوانی را جذب می کند .
تنگ صیاد شهرکرد:
این منطقه 21600 هکتار مساحت دارد و پارک ملی تنگ صیاد را با وسعتی معادل 5400 هکتار در دل خود جای داده است دستیابی به منطقه از طریق محور شهرکرد-اصفهان میسر است تنگ صیاد بعلت داشتن تپه ماهورهای وسیع زیستگاه مناسبی جهت گونه قوچ و میش است کوهستانهای جنوب منطقه دارای صخره های صعب العبور است و زیستگاه پلنگ کل و بز می باشد از دیگر جانوران منطقه می توان گرگ-روباه-شغال-کفتار-کبک دریکبک چیل-تهو و عقاب را نام برد.
کمربند سبز حاشیه زاینده رود شهرکرد
تمامی مسیر حاشیه زاینده رود از سامان تا قراقوش (نزدیک سد زاینده رود) دارای مناظر زیبا و چشم نواز است که ازترکیب رودخانه، باغهای سرسبز دوطرف جاده و هوای پاک بوجود آمده است.
قلعه چالشتر شهرکرد
قلعه چالشتر مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان شهرکرد، شهر چالشتر واقع شده است. قلعه چالشتر تلفیقی از معماری دوران قاجار با معماری اروپایی است که با ستونهایی ایستاده از سنگ و نقش برجسته‌های دیدنی خودنمایی می‌کند. قلعه چالشتردر پنج کیلومتری شهرکرد به عنوان یک اثر باشکوه از نظر معماری و هنری حجاری در ایران است. مجموعه تاریخی چالشتر شامل سر در سنگی، خان‌نشین ، اندرونی ، حمام ، انبارها و اصطبلها است و قلعه عیانی و خان‌نشین این مجموعه تاریخی دارای ۳۸ستون سنگی با سر در و ایوان می‌باشد.
خانه ستوده شهرکرد :
بنایی که امروزه به نام خانه ستوده خوانده می شود در واقع جزء آخرین بخش های بر جا مانده از مجموعه بناهای مرتبط با ارگ چالشتر مربوط به اواخر دوره صفوی تا آخر دوره قاجاری به حساب می آید. شالوده اصلی این بخش در سال 1326 (ه-ق) به پایان رسیده که دارای ازاره های سنگی ارزشمند تراش خورده و نقاشی های نفیس می باشد.
پارک ملت شهرکرد :
در قسمت شرقی شهر شهرکرد پارکی با فضای سبز وسیعی وجود دارد که با توجه به کوهپایه ای بودن وجنگلی بودن این پارک و وجود امکانات رفاهی ، شهر بازی ، سرویس بهداشتی ، آلاچیق ، فضای نشیمن و پارکینگ نظر هر مسافری را به خود جلب می کند . این پارک به علت چشم انداز مناسب و مسلط بودن بر شهر شهرکرد می تواند اوقات خوشی را برای مسافران وگردشگران بوجود آورد. آدرس: بلوار شریعتی، شهرکرد
موزه باستان شناسی شهرکرد :
موزه ای که در روی کاسه ای سنگی کتیبه دار متعلق به دوره همخامنشی در آن نوشته شده: « اهورا مزدا این کشور را از دشمن، دروغ و خشکسالی حفظ کن». در این موزه آثار تاریخی چهارمحال و بختیاری با بیش از ۹هزار سال قدمت در موزه باستان شناسی شهرکرد نگهداری می شوند. این اشیاء، ابزارهای سنگی ریز و درشت با پیکره های گلی و ابزار استخوانی از دوره نوسنگی هستند. پیکره های گلی این دوره هم در ارتباط با فرهنگ و آیین های مذهبی دوره نو سنگی هستند. ظروف سفالی نخودی منقوش به نقوش هندسی به رنگ سیاه متعلق به هزاره های چهارم و پنجم قبل از میلاده، آجر نوشته به خط میخی دوران ایلام میانه متعلق به هوته و اوتوش اینشوشیناک پادشاه این دوره هستند، ظروف مفرغی ساده و نقش دار در فرم های مختلف شامل کاسه، لیوان، ظروف لوله دار و بشقاب های مفرغی از دوران مادها از دیگر میراث تاریخیه که در این موزه نگهداری می شوند.
کاخ قلعه جونقان شهرکرد :
چشمه زنه شهرکرد :
5- جاهای دیدنی بروجن
لیست جاذبه های شهرستان بروجن عبارتند از : تالاب چغاخور، باغ آوردگان یا آورگان، تالاب سولگان، تالاب گندمان، چشمه سیاسرد، گردشگاه گردبشه یا گرد بیشه ، مسجد جامع حاج شیخ علی، مسجد جامع نقنه
تـالاب چـغاخـور:
تـالاب چـغاخـور با مساحتی بیش از 2300 هكتار در دامنه ارتفاعات برآفتاب و كلار همچون نگینی می درخشد و هر ساله پذیرای انواع پرندگان مهاجر و بومی شامل انواع مرغابی ، حواصیل ، لك لك سفید ، خروس كولی و آبزیانی چون ماهی كپور و نوعی از ماهیان گورخری است . هوای مطبوع و چشم انداز های زیبایی كه در این مكان قرار دارد ان را در ردیف یكی از مهم ترین كانون های سیاحتی استان قرار داده است. این تالاب در مسیر شهركرد – ایذه (استان خوزستان) واقع شده و با شهركرد 60 كیلومتر فاصله دارد.
گردشگاه سیاسرد ( سیاه سرد ) :
چشمه سیاسرد در پنج کیلومتری بروجن قرار گرفته است. هوای خنک و مطبوع و درختان زیباو کهنسال اطراف این چشمه مکانی بسیار زیبا برای تفرج و استراحت ساکنین شهر بروجن وسایر گردشگران بوجود آورده است. به مناسبت شرایط آب و هوائی و نزدیکی این مکان به شهر بروجن و وجود امکانات تفریحی همه روزه پذیرای صدها گردشگر می باشد. این چشمه که در 65 کیلومتری شهرکرد است به علت قرار گرفتن در یکی از پرترددترین مسیرهای ارتباطی کشور یعنی جاده خوزستان – بروجن – لردگان توانسته به یک مکان مناسب برای گذراندن اوقات فراغت گردشگران و مسافران تبدیل شود.
6- جاهای دیدنی شهر بن
گرداب بن :
به عنوان کانون گردشگری شهرستان بن از دیگر مناطق دیدنی استان است . این گرداب در روستایی به همین نام و در 23 کیلومتری شهرکرد مرکز استان در کنار کوهی واقع است که از زیر کوه آب بیرون می‌آید و تاکنون کسی نفهمیده که این آب سرچشمه‌اش کجاست و گردابی تشکیل داده که آب آن مورد استفاده کشاورزان قرار می‌گیرد.
7- جاهای دیدنی شهرستان کیار
دریاچه ( چشمه‌ی ) شلمزار :
رودخانه‌ی کیار و چشمه معدنی معدن از دیگر جاذبه‌های این شهرستان است.
8- جاهای دیدنی فارسان
آبشار پیرغار فارسان :
از زیباترین آبشارهای فصلی ایران است. این آبشار در محیط طبیعی بسیار زیبا و در نزدیکی یکی از زیباترین تفرجگاه‌های استان واقع شده است، این آبشار نام خود را از غاری آهکی و ناشناخته می‌گیرد که اهمیت تاریخی بسیار دارد و در روستایی به نام ده چشمه قرار دارد که آبی که از همین آبشار به زمین می‌ریزد از کنار این روستا گذشته و کشتزارهای زیادی را سیراب می‌کند. از مسیرهای ایجاد شده در کوه می‌توان با یک کوهپیمایی متوسط خود را به بالاترین نقطه‌ی آبشار و در ادامه‌ی مسیر با دنبال کردن آب به سرچشمه آن رسید. آبشار در جنوب غربی و 40 کیلومتری شهرکرد مرکز استان و در نزدیکی شهر فارسان در روستایی به نام ده چشمه واقع شده است.
سنگ نوشته های مشروطیت (پیر غار) :
پیر غار در 35 کیلومتری شهرکرد و در نزدیکی شهر فارسان واقع است. در این محل، چشمه های آب از داخل سنگ ها در جریان است. در این منطقه بر روی قسمتی از صخره ها سنگ نوشته هایی وجود دارد که حاکی از نقش بختیاری ها در انقلاب مشروطه می باشد. پیرغار از امکانات استراحت و اطراق خوبی برخوردار است.
9- جاهای دیدنی شهر سامان
این شهرستان دارای پل های تاریخی بسیاری از قبیل پل زمانخان، پل هوره، پل کاهکش، پل چوبی و … است. این پل های تاریخی و زیبا بر روی زاینده رود خروشان بنا گذاشته شده است و تاریخی بودن و معماری خاص انها در کنار رودخانه خروشان زاینده رود جاذبه های گردشگری بسیار ارزشمندی را در منطقه فراهم کرده است.
پل تاریخی زمانخان :
پل زمانخان یکی از بناهای با ارزش و قدیمی شهرستان سامان است که دارای دو دهانه ، 30 متر طول و ارتفاع 12 متر است. پل زمانخان بر روی رودخانه زاینده رود بر روی سه پایه سنگی طبیعی بنا شده و در 22 کیلومتری شهرکرد قرار دارد.
دهکده‌ی سیاحتی زاگرس :
که واحدهای اقامتی و مشرف به زاینده‌رود و پل زمانخان دارد و در مجاورت این پل بنا شده است.
پل تاریخی هوره :
پل تاریخی هوره از بناهاي تاريخي عهد صفوي است که ساخت این پل در خرداد ماه سال 1337 هجری شمسی آغاز و در پاییز سال 1338 به اتمام رسیده است. این پل به علت از بین رفتن پل قدیمی هوره و صعب العبور بودن رودخانه مخصوصا در زمستان و فصل بارندگی ساخته شده است. پل هوره توسط مرحوم حاج سید عطاالله مرتضوی و مرحوم حاج محمد یادگار و کمکهای اهالی روستا احداث شده است. نام پل به روستایی که در آن قرار دارد منصوب شده است. پل هوره دارای هفت دهانه وهشت ستون است، دهانه مرکزی بزرگتر از سایر دهانه ها است.
منطقه حفاظت شده سبز کوه :
این منطقه در سه شهرستان اردل، لردگان و بروجن واقع شده و با وسعتی در حدود 62000 هکتار دارای اکو سیستم های ویژه و چشم اندازهای طبیعی، مرتعی، جنگلی و کوهستانی می باشد. آبشارهای پر آب و دیدنی مثل تنگ زندان و آبشار معدن زیبایی منطقه را دو چندان کرده است. این منطقه دارای سه تنوع آب و هوایی می باشد و به تبع آن جانورانی چون پلنگ، خرس قهوه ای، سنجاب بلوط های غرب ایران، کل، بز و کبک دری در این منطقه زندگی می کنند.