جاهای دیدنی دزفول

مقدمه : در یکی از مطالب سایت مفصلا جاذبه های استان خوزستان ذکر شد ، اما به دلیل اینکه یکی از بازدیدکنندگان سایت مطلبی اختصاصی در مورد جاذبه های دزفول برای ما ارسال کردند ، اینک این مطلب در سایت قرار می گیرد . مطلب ارسالی از بازدیدکننده سایت به نام : آقای مهران خرمی

دزفول شهری کهن با پیشینه ی تاریخی چند هزارساله است و از قدیمی ترین شهرهای استان خوزستان به شمار می رود . این شهر از نظر تاریخی ، طبیعی و فرهنگی ویژگی های برجسته ای دارد .  دزفول از ابتدا به این نام معروف نبوده و از نام های قدیم این شهر می توان به آوان ، اندامش و قصر روناش اشاره نمود . واژه دزفول نیز معرب واژه‌ی پهلوی دژپل می باشد که این واژه از پلی که در زمان شاپور اول ساسانی در دزفول ساخته شده، گرفته شده است. فاصله این شهر تا تهران 680 کیلومتر و تا اهواز 145کیلومتر می باشد . شهرستان دزفول دارای زمستانی ملایم و مطبوع بوده و طبیعت سرسبز آن در اواخر زمستان تا اوایل بهار بسیاردلپذیر است. این شهرستان با طبیعت زیبای جلگه ای کوهپایه ای و کوهستانی خود در همه ایام سال به خصوص در ایام نوروز پذیرای جمع زیادی از گردشگران داخلی و خارجی می باشد.. شهرستان دزفول دارای آب و هوای معتدل است ولی هوای این شهرستان به طور کلی گرم است و جزمناطق گرمسیر کشور می باشد . از مناظر دیدنی طبیعی این شهرستان می توان به بیشه زارها ، رودها و پناهگاه های حیات وحش دز و کرخه اشاره کرد. مناطق کوهستانی شهرستان دزفول علاوه بر مسیر مناسب آن برای ورزش کوهنوردی، به جهت داشتن پدیده های جغرافیایی همچون تنگه ها ، غارها و آبشارهایی مانند آبشار شوی (با ارتفاع 85 متر و عرض 70 متر که بزرگترین آبشار خاورمیانه به شمار می رود) بسیار دیدنی اند. همچنین دریاچه زیبای شهیون که از زیباترین دریاچه های ایران و جهان است نیز در شمال شهرستان دزفول قرار دارد دزفول شهر گل های رز و مریم است و از نظر تولید گل های مریم در سطح کشور اول و گل رز دوم است و گل های آن به شهرهای مختلف و کشورهای حاشیه خلیج فارس صادر می شود.

جاذبه های تفریحی دزفول :

1-آبشار شوی دزفول :

آبشار شوی شهرستان دزفول با ارتفاع 85 متر و عرض 70 متر در ایران بی نظیر بوده و بزرگترین آبشار خاورمیانه به حساب می آید . این آبشار در رشته کوههای زاگرس و در دهستانی به نام شوی از توابع شهرستان دزفول و در نزدیکی کوه سالن  قرار دارد و دارای تنوع زیست محیطی بسیار زیبایی است. این آبشار در بهار دارای طبیعتی سرسبز و بسیار زیباست .این منطقه زیستگاه غنی از جمله حیات وحش چون کل بز، پلنگ، خرس و سمندر ایرانی است و پوشیده از درختان زاگرس از جمله بلوط است. راه دستیابی این آبشار از منطقه شهیون در شمال دزفول و بعد از عبور از روستای صالح آباد و از طریق جاده روستایی آن می باشد. بهترین زمان برای رفتن به شوی همان ابتدای بهار و ایام عید تا اواخر اردیبهشت ماه است ضمن اینکه در این موقع از سال این منطقه بسیار سرسبز و زیباست.

2- رود دز :

دز رودخانه‌ای است که از رشته کوه زاگرس میانی سرچشمه می‌گیرد.این رود یکی از زلال ترین، پرآب ترین و زیباترین رودهای ایران از شمال شهر وارد شده و از وسط شهر دزفول عبود می نماید و در ساحل خود در این شهر مناظر کم نظیر و زیبایی را خلق نموده است. در ساحلی این رود برای استفاده بیشتر گردشگران و علاقمندان پارک های ساحلی احداث شده که فضای گردشگری و دلنشین کنار رود را دو چندان می نماید.از پارک های ساحلی کنار رود دز می توان به : پارک ساحلی رعنا، پارک ساحلی دووه، پارک ساحلی ولی عصر (عج) ، پارک ساحلی دولت، تفریحگاه ساحلی دز(علی کله) ، موزه آب ، پارک ساحل شرقی ، مسیر پیاده روی و رستوران ساحلی اشاره کرد.

3- تفریحگاه ساحلی دز (علی کله) دزفول :

در پايين دست سد تنظيمي دز و شمال شهر دزفول تفریحگاه ساحلي زیبا و دیدنی دز (علي كله) واقع شده كه از مهمترين مراکز تفریحی شهرستان دزفول و خوزستان در فصول بهار و زمستان به شمار مي رود.

4- دریاچه شهیون :

يكى از زيباترين درياچه هاى ايران و جهان در شمال غربي دزفول و پشت دو كوه شاداب و تنگوان شكل گرفته و چهره زيبايى به منطقه شهيون دزفول داده است . اين درياچه زمينه مساعدى جهت انجام ورزشهاى آبى از جمله قايقرانى ، اسكى ، شنا و… به وجود آورده است. وجود چند جزيره كوچك و بزرگ كه روى آنها انبوهى از درختان كنار و بادام كوهى به چشم مي خورد جلوه ديگرى به درياچه بخشيده است.در ایام نوروز نیز گردشگران زیادی از طبیعت زیبای منطقه بهره می برند.

5- جنگل های دز (تنها بازمانده جنگل های نیمه گرمسیری ایران) :

شهر دزفول میزبان تنوع های طبیعی مختلفی است. در جنوب این شهرستان جنگل های زیبای دز با غنای زیست محیطی بسیاری واقع شده اند دلیل اهمیت آن نیز وجود گیاهان مختلف با تنوع زیستی خاصی است که هم مربوط به مناطق گرمسیر و هم مناطق سردسیر است به شکلی که هم گیاهان با برگ های سوزنی و هم برگ پهن دیده می شود . منطقه حفاظت شده دز شامل پناهگاه و منطقه حفاظت شده دز مي باشد .بخشی از جنگل های دز به بیشه عباس آباد مشهور است . بیشه عباس آباد در 10 کیلومتری جنوب غربی دزفول واقع شده و در راستای حرکت رودخانه دز، به سمت جنوب  شرق ، امتداد پیدا می کند. در اطراف این بیشه روستاهای متعددی وجود دارد و نام این بیشه از یکی از این روستا ها با نام عباس آباد گرفته شده است.این منطقه زیستگاه جانوران مختلفی از جمله مارها، سوسمارها، لاكپشتها ، مارها (غير سمي و سمی) و پرندگان مهاجر و بومي است. این منطقه زیستگاه اصلی گوزن زرد ایرانی است.

6- کوه سالن دزفول :

کوه سالن در دهستان امام زاده سيد محمود شهرستان دزفول در شمال شرقي شهر دزفول واقع است بلندترین نقطه آن 2639 متر ارتفاع دارد. اين کوه در زمستان برفگیر و در تابستان داراي آب و هواي مناسب جهت ييلاق عشاير درون کوچ احمد فداله و سيد ولي الدين است و داراي هفت چشمه  می باشد که در دامنه اين کوه واقع اند و آب نسبتاً فراواني دارند. آبشار شوي که يکي از آبشارهاي زيبا و ديدني دنياست در جنوب غربي سالن کوه قرار دارد. همچنین در قسمت های مختلف این کوه، دیدنی های طبیعی شگفت انگیز نظیر آبشارها، غارها و چشمه سارهای زیبایی قرار دارد.

جاذبه های تاریخی دزفول :

1- تپه های باستانی چغامیش دزفول :

با قدمت 6800 سال پیش از میلاد مسیح که به گفته باستان شناسان ، گنجینه اطلاعات کاملی از دوران های متعلق به چندین هزاره پیش از میلاد تا شکوفایی کامل تمدن شوش است  در شهرستان دزفول قرار دارد. در این تپه ها آثار یک شهر باستانی ساخته شده از خشت های پخته متعلق به عصر پیدایش خط دیده می شود و می توان گفت این منطقه نخستین مرکز خط و کتاب در ایران می باشد.

2- دانشگاه جندی شاپور:

 دانشگاه بزرگ جندی شاپور به عنوان اولین و بزرگترین مرکز آموزش پزشکی، فلسفه و نجوم در روزگار ساسانیان در ده کیلومتری شهر دزفول تاسیس شده و در آن دانشمندانی از سراسر دنیا به تحقیق و تدریس می پرداختند. به همین خاطر از آن به عنوان اولین دانشگاه جهان یاد می شود.
پزشكان برجسته و ناماوري در این دانشگاه به مداواي بيماران و تدريس دانشجويان رشته پزشكي  مشغول   بوده اند. اين دانشگاه طب كه به دستور شاپور اول ( 241-271 م ) بنيان نهاده شد. توسط شاپور دوم ( ذوالاكتاف ) مرمت و بازسازي گشت و در زمان انوشيروان تكميل و توسعه يافت. در حال حاضر نیز دانشگاهی جدید التاسیس با نام جندی شاپور در شهر دزفول وجود دارد.

3- پل تاریخی دزفول ( ساسانی ):

پل قدیم دزفول با گذشت بیش از 1740 سال (263 میلادی) در زمان شاپور اول ساسانی ساخته شده و هنوز پابرجاست و به عنوان قدیمی ترین پل جهان که هنوز شکوه و عظمت خود را حفظ کرده  در جهان شناخته می شود. و در فهرست آثار ملی ایران به شماره 84 به ثبت رسیده است.پل ساسانی دزفول مهمترین اثر تاریخی شهر دزفول می باشد اين پل كه دو منطقه شرقي و غربي  را به هم وصل مي سازد ، در حقيقت يكي از راه هاي رابط منطقه جندي شاپور و سرزمين بين النهرين بوده ، كه به دستور شاپور اول ساسانی پس از پيروزي بر والرين امپراطور روم و با بكارگيري اسراي رومي در سال 263 میلادی ساخته شده است.و هنوز با گذشت نزدیک به 18 قرن از احداث آن و  با وجود تغيير و تحولات مختلفی که در طول عمر خود داشته، هنوز به شكل تقريبي اوليه اش ، به يادگار مانده است و زينت بخش و مايه افتخار اين گوشه از سرزمين ماست و نام شهر دزفول (دژپل) به سبب وجود چنين بناي با شكوهي است .در سال 1390 با ساخت میدانی آجری در ورودی آن توسط شهرداری این شهر با همراهی میراث فرهنگی کاربری پل بعد از نزدیک به 1750 سال به گردشگری تبدیل شد و در حال حاضر یکی از دیدنی ها و جاذبه های مهم شهر دزفول و استان خوزستان به شمار می رود.

4- بافت قدیم دزفول :

بافت قدیم دزفول، بافتی آجری است و در کنار رودخانه دز شکل گرفته و شامل 28 محله قدیمی  در هم تنیده است. معماری خاص و تزئینات آجری بی نظیری در بافت قدیم دزفول ، این شهر را به شهر آجر معروف نموده است . بافتی که با معماری خاص خود ، هویت و روح معماری دزفول را در خود جای داده است. از مهمترین دیدنی های بافت تاریخی دزفول می توان به خانه تاریخی تیزنو، خانه تاریخی سوزنگر، خانه تاریخی قلقچی، حمام کرناسیون، حمام شاه رکن الدین، خانه تاریخی سید صدر، خانه تاریخی گلچین، ساباط سیلانی، ساباط زرشناس و … اشاره نمود.

5- بازار کهن دزفول  ( یکی از قدیمی ترین مراکز سنتی تجاری کشور از قرن پنجم) :

بازار کهن دزفول (بازار کونه) در مرکز شهر دزفول قرار دارد و از چهار راسته موازى به نامهاى  بزازان، آهنگران، خرده فروشان خرازان تشكيل می شده است كه هم اكنون از چهار راسته فوق راسته آهنگران و بزازان فعال بوده و دو راسته ديگر را انواع مشاغل تشكيل مىدهد. در این بازار انواع صنايع دستى از قبيل خراطى (شامل ساخت شمعدانى و قليان و…) كپو و كرتله بافى , گليم بافى عبابافى ، سجاده بافى ، نمدمالى و سایر صنایع دستی دزفول عرضه مىشود. در ميان اين بازاركاروانسراى زيبايى موسوم به كاروانسراى بازار خودنمايى مىكند كه حال و هواى داد و ستد در گذشته هاى دور را تداعى مىكند.  قدیمی ترین بنایی که در این بازار وجود دارد بقعه شیخ اسماعیل قصری است که قدمت آن به قرن ششم هجری قمری  می رسد. ورودی های آجری بازار و کف پوش های آن که به تازگی به سبک سنتی احیا شده اند ، فضای دلنشینی را در بازدید از بازار قدیم به وجود آورده است.

6- مسجد جامع دزفول (یکی از قدیمی ترین مساجد جامع کشور) :

مسجد جامع دزفول بعد از پل قدیم دزفول ، دومین اثر مهم تاریخی شهر دزفول به شمار می رود و از لحاظ معماری و دارابودن شبستان و ستون های سنگی در شمار مساجد اولیه دوره ی اسلامی بوده که در قرن سوم هجری احداث گردیده است. این بنا برگرفته از اصول معماری کاخ ایوان کرخه بوده و شکل گیری کنونی آن (چهار ایوانی) به اواسط دوره صفویه (1050 هجری قمری) بر می گردد . عمده تزئینات کاشی کاری بنا مربوط به دوره ی قاجاریه می باشد که با خط بنایی و نقوش هندسی مزین شده است.

7- آستانه سبزقبا:

حرم مطهر محمد بن کاظم منسوب به برادر حضرت امام رضا (ع) که به سبزقبا مشهور است نیز در مرکز شهر دزفول قرار دارد و زینت بخش این شهر است و سالیانه هزاران زائر از شهرهای مختلف کشور و زائران خارجی به زیارت آستانه متبرکه سبزقبا مشرف می شوند. اصل بناي اين بقعه متعلق دوره‌ي به تيموري و سلجوقي بوده كه در دوره هاي اخير به شکل  جدیدی تغيير و توسعه يافته و گنبد زیبایی برای آن ساخته شده است.

8- روستاى ليوس :

روستاى ليوس در 73 كيلومترى شمال شهرستان دزفول در بخش سردشت واقع شده است. على رغم گذشت ساليان زياد از عمر اين روستاى تاريخى، در بافت كهن آن، هنوز هم شاهد نحوه معيشت ،فرهنگ و سنن ، گويش ، آداب و رسوم و برپايى مراسم مختلف به شيوه كاملاً سنتى مي باشيم. اين روستا علاوه بر بافت زيباى تاريخى خانه ها ، داراى جاذبه هاى گردشگرى طبيعى و بكر شامل كوهستانها ،مراتع بسيار زيبا ، باغهاى ميوه ، رود خانه، آبشار و… مي باشد. اين روستا داراى يك سبك خاص معمارى مي باشد كه از تمام بخشهاى موجود در يك ساختمان استفاده بهينه مي گردد. به طور مثال از ستونهاى ساختمان به عنوان انبار گندم استفاده شده است . چنار و چشمه جارى در كنار آن يكى از چشم اندازهاى زيباى اين روستا مي باشد. این روستا در فصول بهار و پاييز و زمستان به علت آب و هواى مناسب مي تواند پذيراى گردشگران زيادى از سراسر ایران باشد.

9- بقعه یعقوب لیث صفاری :

بقعه یعقوب لیث صفاری نخستین شهریار ایرانی در شرق دزفول واقع شده است. یعقوب لیث صفاری زبان پارسی را نخستین بار پس از ورود اسلام به ایران دوباره به عنوان زبان رسمی ایران اعلام نمود. وی تلاش های بسیاری برای خروج بخش هایی از ایران از دست خلیفه عباسی نمود و سرانجام در سال 165 هجری قمری در شهر جندی شاپور دزفول درگذشت. در حال حاضر آرامگاه وی در جاده 12 کیلومتری دزفول شوشتر و در روستای اسلام آباد در نزدیکی محوطه باستانی جندی شاپور واقع شده است. بنای بقعه یک چهار طاقی با گنبدی مخروطی و مضرس در دوره سلجوقی تشکیل بافته است. ایوان بزرگ شمالی بقعه وی مربوط به دوره ی تیموری بوده که در دوره قاجاریه به این ایوان بسته شده و در اصلی بنا در آن تعبیه شده است. گنبد اصلی بقعه به صورت دو پوسته  و الهام گرفته از شکل تنه تنه نخل می باشد.