استان بوشهر در قسمت جنوبی کشور و در حاشیه خلیج فارس قرار گرفته است. هواي معتدل در پاييز و زمستان و نوروز ، چشمه هاي آب معدني، سواحل مشهور و زيبای خليج فارس، جزيره های متعدد، تالاب های کم نظير همراه با جاذبه های تاريخی مانند کاخ کورش مربوط به دوره کورش (بنيان گذار سلسله هخامنشي) و کاخ سنگ سياه که آن هم از بناهاي دوره هخامنشي است ، گوردختر ، که گفته مي شود آرامگاه دختر يا خواهر کوروش است ، کوشک اردشير که بناي آن بسيار شبيه به کاخ اردشير در فيروزآباد بوده و برج قلعه خورموج اين منطقه باعث شده بوشهر يکي از پرجاذبه ترين نواحي طبيعی و تاریخی ايران باشد.
جاذبه های تاریخی بوشهر
بافت قدیم بوشهر نیز از مهمترین جابههای گردشگری استان بوشهر است که با توجه به سبک خاص و منحصر به فرد معماری آن دارای جاذبههای بسیار زیادی است.
عمارت کازرونی بوشهر :
مدرسه گلستان بوشهر:
عمارت ملک بوشهر:
عمارت ملک مجموعه ساختمانی تاریخی واقع در بخش مرکزی شهرستان بوشهر در حدود 100 سال قدمت دارد و در نزديکي ميدان بهمني شهرستان بوشهر قرارگرفته است. در دوره قاجاريه توسط معماران فرانسوي با مصالح محلي احداث شده و درب و پنجره آن زير نظر مهندسين فرانسوي ساخته شده است. عمارت متعلق به يکي از ثروتمندان بوشهر به نام محمد مهدي ملک التجاره بوده است اين کاخ توسط متجاوزين انگليس اشغال شده و به صورت مقر نظامي آن ها در آمد.نوع و سبک معماري از سبک ساختمان سازي دو قرن پيش سواحل خليج فارس که به بنگله معروف است تاثير گرفته است و داراي يک قسمت استحفاظي , بارو و شاهنشين و قسمتي به صورت چند ايوان و اتاق هاي مسکو ني است .
کاروانسرای دالکی بوشهر :
کاروانسرای دالکی مربوط به دوره قاجار است و در ۲۳ کیلومتری شمال برازجان، راه قدیمی شیراز به بوشهر واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۳۷۷/۰۵/۱۱ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
کاخ کوروش بوشهر :
کاخ کوروش مربوط به دوره هخامنشی است و در برازجان، ورودی شهر واقع شده ، «کاخ کوروش دشتستان» در سال ۱۳۵۰ به وسیلهٔ هیأت باستانشناسی ایران حفاری شدهاست. با توجه به شیوههای معماری و استفاده از سنگ سیاه و سفید زمان احداث آن را به دورهٔ کوروش بنیان گذار زنجیره هخامنشی منسوب کردهاند.
غار چهل خانه بوشهر :
غار چهل خانه واقع در شمال شهر سعدآباد دشتستان بوشهر رشته کوهی است که مشرف به رودخانه شاپور است. در ارتفاعات این کوه تعدادی اتاق شبیه به غارهای صخرهای و حجاری شده دیده میشود که یک مجموعه بسیار زیبا را تشکیل میدهند. اندازههای داخلی اتاقهای «غار چهل خانه» در ابعاد گوناگونی است. ورودی این دخمه به شکل ذوزنقه بوده و در داخل آن طاقچههایی در اشکال مختلف تعبیه شدهاست.
قلعه زار خضرخان بوشهر:
این قلعه در شمال منطقه اهرم واقع شده و به زارخضرخان تنگستانی منسوب است و در حال حاضر نیز اعقاب و فرزندان او در آن سكونت دارند. قلعه مشتمل بر چهار برج و بارو و قلعه میانی است و همچنین دارای تاسیسات خصوصی برای ساكنین قلعه میباشد.
آرامگاه سیبویه بوشهر:
این آرامگاه در ابتدای شاخه میانی و شمالی دره لیل سیراف واقع شده است. در اینبقعه دو قبر وجود دارد؛ قبر بزرگی با صندوقی مكعبی شكل با لوح خط كوفی بسیار زیبا و قبر دیگری با عرضكم و بدون سنگ قبر كه متعلق به سیبویه است.
کلیسای ارامنه گریگوری بوشهر :
کلیسای ارامنه گریگوری مربوط به دوره قاجار است و در بوشهر، محله شنبدی واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
موزه رئیسعلی دلواری بوشهر:
رئیسعلی دلواری از سرداران مبارزه با استعمار در استان بوشهر است که خانه وی تبدیل به موزه شده و پذیرای گردشگران است. موزهی در شهر دلوار از توابع شهرستان تنگستان واقع شده است.دلوار در فاصلهی 45 کیلومتری شهر بوشهر قرار دارد.
گورستان باستانی منطقه سیراف بوشهر:
سیراف از قدیمی ترین بنادر ایران و جهان است که در گذشته کشتیرانی از این بندر رایج شده است و دارای آثار تاریخی متعددی از جمله یک گورستان باستانی است.
کاخ بردک سیاه بوشهر:
کاخ بردک سیاه از آثار تاریخی مربوط به دوران هخامنشی است که در روستای درودگاه شهرستن دشتستان واقع است.
آبانبار قوام بوشهر:
آب انبار قوام واقع در بخش مرکزی شهرستان بوشهر واقع شده است. ساختمان «آب انبار قوام» در محوطه باری در جانب غربی شهر بوشهر و در (کنار دریا) قرار گرفته است. تاریخ بنای این آب انبار (برکه) به 150سال بیش بر میگردد.
گور دختر بوشهر:
گور دختر يعني دختر گبر يا زرتشتي . بناي گور دختر که بسيار شبيه به آرامگاه کوروش هخامنشي در پاسارگاد ( مشهد مرغاب ) است در شرق جاده برازجان- کازرون در منطقه تنگ ارم واقع شده است و قدمت آن به سده ششم قبل از ميلاد برميگردد. سقف و بدنه سنگي اين آرامگاه از24 قطعه سنگ تشکيل شده است. در گور دختر همچنين عناصر هنر اورارتويي مانند شيرواني دو شيبه و نيز عناصر معماري ايلامي بمانند معبد چغازنبيل را ميتوان ديد .اين بنا قدمت منطقه برازجان را تاييد مي کند بخصوص که کوشک اردشير ساساني هم در نزديکي اين بناي باستاني واقع است .اين احتمال وجود دارد که اين بنا مربوط به آرامگاه دختر يا خواهر کوروش هخامنشي باشد.
کاروانسرای مشیرالملک دشتستان بوشهر:
کاروانسرای مشیرالملک در سال 1250 شمسی به فرمان حاج میرزا ابوالحسن خان مشیرالملک ساخته شد و تا سال 1300 شمسی به عنوان کاروانسرا استفاده میشد که به دلیل واقع شدن شهر برازجان بر سر راه تجارتی شیراز به بوشهر مکانی مناسب جهت استراحت کاروانیان بوده است.
قلعه خورموج بوشهر:
قلعه خورموج که قسمتى از آن به نام قلعه محمدخان دشتى و قسمت دیگر آن به نام قلعه جلالخان معروف بوده در شهر خورموج قرار داد. از این بنا براى سکونت و مقاصد نظامى و دیدهبانى استفاده مىشده است. شاهنشینها و گوشوارهها به سبک سلجوقى بنا شده بودند. گچبرى دیوارها و درون اتاقها و تزیینات اصلى قلعه بسیار جالب است و سبک بنا با بناسازى و گچبرى و طاقسازى کاخ اردشیر در فیروزآباد فارس همانند است. قلعه خورموج شامل چهار حصار،چهار قلعه،اندروني،عمارت مرکزي و قراولخانه و اصطبل بوده است.
قلعه نصوری بوشهر:
قلعه نصوری در بندر طاهري در کرانه خليج فارس قرار دارد. اين قلعه در خاور استان بوشهر و در 250 کيلومتري آن قرار گرفته است. قلعه نصوري به «قلعه شيخ» مشهور بوده و متعلق به اوايل قاجاريه است. اين بنا داراي بادگيري همانند بادگيرهاي ساختمان هاي ساحلي خليج فارس است. قلعه داراي ايوان ستون داري در طبقه دوم مي باشد. تزيينات گچ بري مربوط به اين قسمت است. سبک کار و تراش آن ها شبيه ستون هاي وکيل شيراز است. گچ بري ها شامل شاخ و برگ گل و بوته، فرشتگان و پرندگان و تابلوهاي مربوط به مجالس شاهنامه است. موضوعات تابلو شامل کيخسرو و کيکاووس، رستم و زال، بارگاه انوشيروان، سلطان محمود و درباريان، فردوسي و شاعران همزمانش مي باشد.
منطقه تاریخی توز بوشهر :
شهر تاریخی تَوَّز یا توج یکی از شهرهای مهم دشتستان قدیم بوده و از اهمیت بسیاری برخوردار و در نزدیکی روستای زیراه کنونی قرار دارد که در محلى بین روستاهاى زیرراه، اردشیرآباد و سعدآباد از توابع دهستانهاى دشتستان در حاشیه رودخانه شاپور دالکى قرار دارد.
گورستان مهاجمین انگلیسی بوشهر :
گورستان مهاجمین انگلیسی مربوط به دوره قاجار است و در بوشهر، محله دواس بهمنی واقع شده و این اثر در تاریخ ۵ آذر ۱۳۷۹ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
جاذبه های طبیعی بوشهر
سواحل زیبای استان بوشهر:
سواحل ماسهای استان بوشهر را میتوان به عنوان یکی از مهمترین جاذبههای گردشگری این استان نام برد که این استان در مجموع بیش از 700 کیلومتر ساحل دارد که اغلب این سواحل برای استفاده عموم مردم آزاد است.
نخلستانهای سرسبز بوشهر:
نخلستانهای سرسبز و سربه فلک کشیده شهر آبپخش جلوه بسیار دیدنی به این منطقه داده است و هیچ مسافری را بدون توقف اجازه عبور نمیدهد. وجود کانالهای پر آب در دو سمت مسیر ورودی شهر آبپخش طراوت و نشاط خاصی به این منطقه بخشیده است تا مسافران نوروزی بتوانند از آب و طبیعت در کنار هم بهره ببرند.
گنبد نمکی بوشهر:
گنبد نمکی جاشک در استان بوشهر و در نزدیکی روستای گنخک در فاصله 64 کیلومتری جنوب شهر خورموج مرکز شهرستان دشتی و درکیلومتری جنوب شرقی بندر بوشهر و در 144 کیلومتری جنوب شرقی مرکز استان قرار دارد یکی از بزرگترین و زیباترین گنبد نمکی ایران و خاورمیانه به شمار می آید. این اثر طبیعی یکی از بزرگترین ، فعالترین و زیباترین گنبدهای نمکی ایران و خاورمیانه است.از مهمترین خصوصیات بارز و متفاوت کوه نمکی جاشک میتوان به نوع نمکهای این کوه نمکی، آبشارها، بلورها و گنبدها و غارهای منحصر به فرد آن اشاره کرد .
چشمه آبگرم قوچارک :
«چشمهٔ آبگرم قوچارک» در مسیر جاده بوشهر ــ به بندرعباس و در ۵ کیلومتری جنوب غربی اهرم قرار دارد. این چشمه از شکاف سنگهای آهک مارنی از زمین خارج میشود. آب این چشمه در ردیف آبهای سولفات، کلیسم، همراه با منیزیم زیاد و کلرور، سدیم و لرم است.
پارک ملی نای بند :
پارک ملی نایبند بعنوان یک منطقه حفاظتشده سازمان حفاظت محیط زیست ایران در استان بوشهر در سواحل خلیج فارس است. این منطقه همراه با مناطق دیگر از جمله دماغه نایبند و بخشی از آبهای خلیج فارس در سال ۱۳۸۳ به عنوان اولین پارک ملی دریایی ایران ثبت و اعلام شد.
پارک جنگلی چاه کوتاه :
جاذبه ها و مکان های تفریحی بوشهر
دهکده گردشگری بوشهر :
فاز نخست دهکده گردشگری امید به مساحت ۱۴ هکتار در بزرگراه امام علی (ع) بوشهر احداث شده و برای احداث فاز نخست ۱۵۰ میلیارد ریال هزینه شده است، اما کل دهکده گردشگری بوشهر در سطح ۸۵ هکتار و دارای ۴ فاز است وبا رویکرد توسعه تفریح های آبی و ساحلی احداث می شود که با توسعه این طرح شاهد چشمانداز جدیدی از ساحل بوشهر در ورودی شهر خواهیم بود
بوستان شغاب بوشهر :
پارک ساحلي آب شيرين کن بوشهر :
پارک پرندگان بوشهر :
این پارک با دارا بودن ۲۵گونه پرنده از جمله طاووس،قرقاول، مرغ و خروس چینی،لهستانی و لاری، اردک، غاز، کبوتر، قمری، مرغ عشق، طوطی، فنچ، پرندگان شکاری، کرکس، عقاب، بوقلمون، مرغ شاخ دار هندی و … از پارک های جذاب شهر بوشهر است.
موزه مردمشناسی بوشهر :
قدمت موزه مردمشناسی بوشهر به دوره قاجاریه میرسد این مکان برای نخستین شهردار بوشهر “آقای سیادت” می باشد و بعدها به “بلدیه” معروف شد و سپس خانوادهای به نام “طاهری” آن را تملک کرد و نام خانواده طاهری بر این بنا ماندگار شد. این ساختمان در محله بهبهانی واقع شده و امروز در اختیار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بوشهر قرار دارد. سبک معماری این بنا و ساختمانهای بافت قدیم بوشهر ساده و سبکی خاص به نام بیت هیلانی بوده به طور کلی در بافت قدیم بوشهر تمامی عمارتها و خانهها از سنگهای آهکی مرجانی با ملات گچ ساخته شده است و درها و پنجرهها از چوب جنگی درختان ساج و به صورت دولنگه تهیه شدهاند که بربالای تمامی دربها هلالی با شیشههای رنگی کار شده است. سقف ساختمانها از چوبی معروف به چندل یا صندل هستند در عمارتهای بوشهر اتاقها را پنجدری مینامند عمارت طاهری شامل ۱۰ اتاق در دو طبقه و یک نیمطبقه است.
موزه تجارت دریایی خلیج فارس بوشهر:
موزه ی تجارت دریایی خلیج فارس در ساختمان ایرانی، یکی از تجار صاحب نام دوره ی قاجار با بیش از یکصد سال قدمت و در حد فاصل ادراه ی بندر و دریانوردی بوشهر قرار دارد. این موزه در چند حوزه فعالیت دارد که شامل : کارهای پژوهشی مرتبط با امر تجارت دریایی خلیج فارس، کتابخانه ای مرتبط با دریا و دریانوردی ، اسناد دریایی خلیج فارس و بخشی از دست یافته های باستان شناسی زیر آب (خمره های سفالی مربوط به حمل مایعات) اسناد حاکمیت خلیج فارس، اسناد صادرات و واردات شرکت های تجاری که در بندر بوشهر فعالیت می کردند می باشد.همچنین تصاویر مشاغل بومی و جامعه شهروندی، اشیاء و آثار باستانی با قدمت طولانی و تصاویری مربوط به لنج سازی بومی استان بوشهر در این موزه ارائه شده است.
برخی جزایر و شهرهای بوشهر :
جاهای دیدنی شهرستان دیلم :
با جاذبه های گردشگری گوناگون در شمالی ترین نقطه استان بوشهر و هم مرز با سه استان خوزستان، کهگلیویه و بویر احمد و فارس واقع شده است .ساحلی جنوبی دیلم از دیگر جاذبههای گردشگری این شهرستان است دیگر جاذبه های شهر دیلم عبارتند از : بازارچه دستفروشان ، اسکله صیادی و تجاری دیلم و بازار ماهی فروشان ، کمپینگ ساحلی؛ پارک آبی خاکی دیلم؛ پارک جنگلی عامری؛ پارک جنگلی عامری که در ۱۵ کیلومتری شمال دیلم واقع شده از دیگر جاذبههای تفریحی و گردشگری این شهرستان ، بندر تاریخی حماد؛ جنگل بیدو؛ جنگل بیدو در ۱۷ کیلومتری شمال شرقی دیلم و در کنار روستای بیدو ، کوه بیکس؛ کوه بیکس در ۱۰ کیلومتری دیلم و در جنوب شرقی دیل ، جنگل دره امیری؛ جنگل دره امیری در کنار دره امیری و در نزدیکی روستای مظفری شمالی
جاهای دیدنی جزيره خارک بوشهر :
خارک در شهرستان گناوه واقع شده، از مهم ترين جاذبه هاي طبيعي منطقه و يکي از جزاير زيباي خليج فارس به شمار مي آيد. اين جزيره از مناطق بسيار قديمي منطقه بوده و داراي آثار تاريخي متعددي است.این جزیره در فاصله57 کیلومتری شمال غربی بوشهر واقع است. تاسیسات نفتی در این جزیره قرار دارد و سواحل عمیق آن جهت ایجاد لنگرگاه مطلوب است.
- قلعه هلندی ها جزيره خارک : قلعه هلندي ها در شمال خاوري جزيره خارک قرار دارد. اين قلعه سابقا برج و بارويي داشته که از بين رفته است. در سال 1748 ميلادي مقارن با حکومت دوره صفوي که ايران مورد حمله افاغنه قرار گرفت، هلندي ها پس از تعطيلي دارالتجاره بندرعباس، جزيره خارک را مرکز خود قرار داده و اين قلعه را احداث کردند.اين قلعه به وسيله کينپ هاوزن در سال 1747 بنا گرديده و به «قلعه هلندي ها» معروف است.
- كلیسای قدیمی خارك : این كلیسا در قسمت غربی جزیره خارك قرار دارد و احتمالا به مسیحیان زمان ساسانیان تعلق دارد. این كلیسا حدود سده پنجم یا ششم میلادی بنا گردیده است.
بندر سیراف بوشهر :
جزیره خارگ بوشهر:
جزیره نخیلو بوشهر :
در حال حاضر بیش از هر چیز محل زیست لاکپشتان خلیج فارس میباشد و از این نظر اهمیت زیست محیطی قابل توجهی دارد.
جزیره گرم بوشهر:
جزیره گرم مقابل شهرستان دیر در خلیج فارس واقع شده و به علت و جود انبوه درختان جنگلی (موسوم به گرم) به همین نام نیز مشهور شده است.
جزیره جنوبی( میر مهنا) بوشهر:
این جزیره در جنوب بندر ریگ قرار دارد و بک جزیره گردشگری است.
جزیره شیف بوشهر :
جزیره شیف در 6 کیلومتری شمال بندر بوشهر و در منتهیالیه تالاب حله قرار دارد و جزیرهای ماسهای است.
مراکز خرید بوشهر
بازار قدیمی بوشهر :
بازارهای تجاری بوشهر :
نقاط مختلف استان بوشهر دارای بازارهای عرضه اجناس خارجی است که افراد زیادی به قصد خرید به این شهرها سفر میکنند که شهرهای گناوه و دیلم دارای بازارهای بزرگی برای عرضه اجناس خارجی هستند.