تومور مغز چیست؟ تومور مغزی رشد غیرطبیعی یا توده سلولی در داخل یا اطراف مغز است. به آن تومور سیستم عصبی مرکزی نیز می گویند. تومورهای مغزی به صورت بدخیم یا خوش خیم شکل می گیرند و سرعت رشد در هر یک می تواند متفاوت باشد. علائم تومور مغزی نیز در هر یک به شکلی متفاوت نمایان می شود. اما باید گفت که تنها حدود یک سوم تومورهای مغزی، سرطانی هستند. پزشکان تومورهای مغز و سیستم عصبی مرکزی را بر اساس محل تشکیل و نوع سلول هایی که درگیر می‌کنند، طبقه‌بندی خواهند کرد.
انواع تومور مغزی
جراح تومور مغز برای تشخیص انواع تومور ها آن ها را به 2 نوع اولیه و ثانویه دسته بندی می‌کند که در ادامه به معرفی هرکدام می‌پردازیم:
تومورهای اولیه مغزی
تومورهای اولیه مغز در خود مغز یا در بافت‌های نزدیک به آن منشا می‌گیرند، مانند غشای پوشاننده مغز (مننژ)، اعصاب جمجمه، غدۀ هیپوفیز یا غدۀ پینه آل(صنوبری).
تومورهای اولیه مغز هنگامی شروع می‌شوند که سلول‌های عادی خطاهای (جهش‌ها) در DNA خود را به‌دست آورند. این جهش‌ها باعث می‌شوند سلول‌ها با سرعت بالاتری رشد و تقسیم شوند و در صورت مرگ سلول‌های سالم زندگی خود را ادامه دهند. نتیجه توده‌ای از سلول‌های غیر طبیعی است که تومور را تشکیل می‌دهد.
در بزرگسالان، تومورهای اولیه مغز بسیار کمتر از تومورهای ثانویه مغز است که در آنها سرطان در جای دیگر شروع می‌شود و به مغز گسترش می‌یابد.
انواع مختلفی از تومورهای اولیه مغز وجود دارد که جراح تومور مغز با دانستن نوع هرکدام اقدامات لازم برای درمان را شروع می‌کند. هرکدام نام خود را از نوع سلول‌های درگیر گرفته می‌شود. مثال‌ها عبارتند از:
تومور گلیوم
این تومورها در مغز یا نخاع شروع می‌شوند و شامل آستروسیتوم، اپندیموما، گلیوبلاستوما، الیگواستروسیتوم و الیگودندروگلیوما هستند.
تومور مننژیوما
مننژیوم توموری است که از غشایی که مغز و نخاع شما را محاصره می‌کند (مننژس) ناشی می‌شود. بیشتر مننژیوم غیر سرطانی است.
تومور نوروم آکوستیک و نحوه بررسی جراح تومور مغز
این تومورهای خوش خیم هستند که روی اعصاب تکامل می‌یابند که تعادل و شنوایی را که از گوش داخلی به مغز شما منتهی می‌شود کنترل می‌کنند.
جراح تومور مغز با بررسی میزان شنوایی و البته سرگیجه و حالت تهوع داشتن بیمار نوروم آکوستیک را تشخیص می‌دهد.
آدنوم های هیپوفیز
این‌ها اکثر تومورهای خوش خیم هستند که در غدۀ هیپوفیز در پایه مغز ایجاد می‌شوند. این تومورها می‌توانند بر روی هورمون‌های هیپوفیز با اثراتی در سطح بدن تأثیر بگذارند.
مدولوبلاستوما
این دسته از غده‌ها، شایع‌ترین تومورهای سرطانی مغز در کودکان است. مدولوبلاستوما در قسمت تحتانی مغز شروع می‌شود و تمایل دارد تا از طریق مایع نخاعی پخش شود. این تومورها در بزرگسالان کمتر دیده می‌شوند، اما به وجود می‌آیند.
تومورهای ژرم سل
ممکن است در دوران کودکی که بیضه‌ها یا تخمدان‌ها شکل می‌گیرند، گسترش یابد. اما بعضی اوقات تومورهای سلول‌های ژرم بر قسمت‌های دیگر بدن مانند مغز تأثیر می‌گذارد.
کرانیوفارنژیوما
این تومورهای نادر و غیر سرطانی در نزدیکی غدۀ هیپوفیز مغز شروع می‌شود که هورمون‌هایی را کنترل می‌کند که بسیاری از عملکردهای بدن را کنترل می‌کنند. همانطور که کرانیوفارنژیوما به آرامی رشد می‌کند، می‌تواند بر غدۀ هیپوفیز و سایر ساختارهای نزدیک مغز تأثیر بگذارد.
تومور های ثانویه و راهکار های جراح تومور مغز برای آنها
تومور های ثانویه (متاستاتیک) مغز، تومورهایی هستند که ناشی از سرطان است که در جای دیگری از بدن شما شروع می‌شود و سپس به مغز شما گسترش می‌یابد.
تومورهای ثانویه مغز بیشتر در افرادی که سابقه سرطان دارند، رخ می‌دهد. اما در موارد نادر، تومور متاستاتیک مغز ممکن است اولین علامت سرطان باشد که در جای دیگر بدن شما شروع شده است. و جراح تومور مغز برای تشخیص این نوع تومور ها در ابتدا آزمایش های مربوط به سرطان را می‌گیرد.
در بزرگسالان، تومورهای ثانویه مغز بسیار شایع‌تر از تومورهای اولیه مغز هستند. هر سرطان می‌تواند در مغز گسترش یابد، اما انواع متداول آن عبارتند از:
- سرطان پستان
- سرطان روده بزرگ
- سرطان کلیه
- سرطان ریه
- ملانوما
جراحی تومور مغزی بدخیم یکی از مهم ترین روش ها برای درمان تومور های بدخیم مغزی است. امروزه با پیشرفت تکنولوژی انجام عمل های جراحی تومور مغزی بدخیم، ریسک پذیری کمتری را نسبت به سالهای گذشته را دارد اما هنوز نیاز است که مراقبت ها و تشخیص های به موقع برای این نوع تومور ها انجام گیرد تا ریسک عمل جراحی را به حداقل برساند.
دکتر مهرداد حسین زاده بختوری دوره پزشکی عمومی خود را در دانشگاه علوم پزشکی ایران و سپس دوره تخصص جراحی مغز و اعصاب و ستون فقرات را در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در بیمارستان لقمان حکیم به اتمام رسانده است.
ایشان پس از کسب گواهی نامه جراحی اندوسکوپیک قاعده جمجمه و همچنین جراحی اندوسکوپیک و کم تهاجمی ستون فقرات از آلمان، و چاپ مقالات متعدد در معتبرترین ژورنال های جراحی مغز و اعصاب آمریکا و بین المللی، در حال حاضر در بیمارستان فوق تخصصی دی و بیمارستان فوق تخصصی خاتم الانبیا تهران مشغول به فعالیت هستند.
- گواهی نامه جراحی نورواندوسکوپی تومور قاعده جمجمه تهران-ایران 2015
- گواهی نامه جراحی اندوسکوپیک و کم تهاجمی ستون فقرات روستوک-آلمان2017
حوزه های فعالیتی دکتر حسین زاده بختوری متخصص جراحی مغز و اعصاب به شرح زیر است:
- جراحی قاعده جمجمه
- نورواندوسکوپی تومور مغز و تومور هیپوفیز
- جراحی صرع و تشنج
- جراحی عروق مغزی
- جراحی های پیچیده ستون فقرات
- تومور نخاع